Nadmierna ilość tkanki tłuszczowej w organizmie niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie organów wewnętrznych, jak i całego organizmu. Według danych WHO blisko 2,8 miliona osób umiera każdego roku z powodu nadwagi lub otyłości. Problem nadmiernej masy ciała występuje już u małych dzieci. WHO alarmuje, że jeśli obecne trendy utrzymają się, to do 2025 roku na świecie będzie ok. 70 mln dzieci do 5 roku życia z nadmierną masą ciała.
Nadwaga i otyłość wśród polskich dzieci
Na podstawie dostępnych badań można określić, że w Polsce problem nadwagi i otyłości dotyczy około 10% małych dzieci (1-3 lata), 30% dzieci w wieku wczesnoszkolnym i niemal 22% młodzieży do 15 roku życia. W latach 2014-2018 odsetek młodzieży z nadmierną masą ciała wzrósł z 19,9% do 21,7%.
Nadwaga i otyłość u dzieci – skutki zdrowotne
Sprzyja rozwojowi wielu chorób m.in. cukrzycy typu II, nadciśnieniu tętniczemu, nowotworom, zaburzeniom układu kostno-stawowego, zaburzeniom gospodarki lipidowej oraz hormonalnej i zbyt wczesnemu dojrzewaniu płciowemu. Poza chorobami na tle fizycznym istnieje bardzo duże ryzyko wystąpienia chorób na tle psychosocjalnym np. depresji, stanów lękowych, izolacji socjalnej, trudności w nauce.
Jak kształtować dobre nawyki żywieniowe u dziecka?
Sytuacja w Polsce i na świecie wskazuje na to, że mamy ogromny problem, a świadomość wśród dorosłych sprawujących opiekę nad swoimi pociechami nadal jest bardzo niska. Wielu rodziców niestety nie zauważa problemu, z jakim zmuszone jest zmierzyć się jego dziecko, gdyż w dalszym ciągu istnieje przekonanie, że „pulchne” dziecko to zdrowe dziecko. Złe nawyki żywieniowe rodziców przekładają się na stan zdrowia dziecka. Dlatego zmieniając nawyki u dziecka, należy pamiętać o tym, że sukces osiągniemy tylko wtedy, jeśli nawyki żywieniowe zmieni cała rodzina. Nawyki żywieniowe dziecka kształtują się w łonie matki, dlatego bardzo ważne jest prawidłowe odżywianie się przez kobiety już w okresie ciąży. Zbyt wczesne i nieprawidłowe rozszerzanie diety niemowlęcia również może wiązać się z konsekwencjami w późniejszym żywieniu. Pierwsze trzy lata dziecka to najważniejszy okres w kształtowaniu nawyków żywieniowych i ma ogromne znaczenie w dorosłym życiu.
Przyczyny nadwagi i otyłości wśród dzieci
Przyczyny obecnej epidemii otyłości są złożone i wpływa na nie wiele czynników. Ludzie poświęcają znacznie więcej czasu przed telewizorami czy pracując, co przekłada się na jakość i ilość spożywanych pokarmów w ciągu dnia. Zbyt duża liczba posiłków w ciągu dnia prowadzi do nadmiernej podaży energii, a z kolei niska aktywność fizyczna powoduje, że tkanka tłuszczowa, zamiast się spalać, po prostu ciągle gromadzi się w organizmie małego człowieka. Ile dzieci pije dzisiaj wodę mineralną niegazowaną? To podstawa żywienia. Niestety w Polsce dzieci w dalszym ciągu dostają do picia soki, kolorowe gazowane napoje, dosładzane herbaty czy różnego rodzaju wody smakowe, w których jest ogromna ilość cukru. Wymienione napoje nie są w stanie skutecznie ugasić pragnienia. Wiele przekąsek to słodycze, drożdżówki czy batony gdzie znowu niepotrzebnie dostarczamy dziecku cukier. Rodzice często nieświadomie przykładają się do wagi swojego dziecka. Nagradzanie czy karanie jedzeniem – nie jest dobrym wyjściem w sytuacji kryzysowej. Kiedy dziecko ma widoczny problem w spożywaniu wartościowych posiłków najlepiej zgłosić się do specjalisty, czyli dietetyka, który zajmuje się żywieniem dzieci. Pomoże on ocenić sytuację i znaleźć z niej prawidłowe wyjście.
Jak zapobiec nadwadze i otyłości u dziecka?
Instytut Żywności i Żywienia (IŻŻ) przedstawia jasne zasady żywienia wśród najmłodszych, które są dostępne dla każdego. Będąc w ciąży, kobieta powinna zadbać o prawidłową, urozmaiconą dietę najlepiej dobraną pod okiem dietetyka. Karmienie piersią jest istotnym czynnikiem kształtującym zdrowe nawyki żywieniowe wśród dzieci – pierwsze sześć miesięcy życia dziecka to czas, kiedy powinno być ono karmione wyłącznie mlekiem matki, bądź w szczególnych ciężkich przypadkach zastępczą mieszanką mleczną. Prawidłowe rozszerzanie diety niemowlaka powinno rozpocząć się po ukończeniu 6 miesiąca życia (w trudnych przypadkach lekarz może zalecić wcześniejsze rozszerzanie diety). Sól i cukier powinny być całkowicie wykluczone z diety małego dziecka, gdyż niepotrzebnie zakłócają one pracę kubków smakowych na języku, kształtując u dziecka popęd do wyrazistych smaków. Sama sól może prowadzić do problemów układu sercowo-naczyniowego w późniejszym życiu.
Regularność posiłków jest ważną kwestią budującą rytm dnia (5-6 dziennie). Na przekąskę czy drugie śniadanie warto podać dziecku świeże lub suszone owoce, warzywa, pestki, domowe wypieki, orzechy czy pełnoziarnistą kanapkę np. z pastą rybną lub z soczewicy, czy ciecierzycy. Codzienna aktywność na świeżym powietrzu i możliwość ruchu to coś, co nie tylko wzmacnia odporność dziecka, ale również pomoże zachować równowagę w utrzymywaniu prawidłowej masy ciała oraz jego kondycji.
Napoje dla dziecka – co podawać dziecku do picia?
Do picia dzieciom należy podawać wyłącznie wodę, która ugasi prawidłowo pragnienie, ale również odpowiednio nawodni cały organizm.
W Centrum Medycznym Dr Smółka oferujemy usługi dietetyka, zapoznaj się z naszą ofertą – Dietetyk Kliniczny
